Trong hành trình sự nghiệp, hiếm ai đi trên một con đường thẳng tắp. Sẽ có những lúc chúng ta phải dừng lại, chuyển hướng, hoặc đơn giản là chờ đợi cơ hội tiếp theo sau khi rời bỏ công việc cũ, tốt nghiệp, hoặc đối mặt với việc cắt giảm nhân sự. Khoảng thời gian “chờ việc” này thường đi kèm với nhiều cảm xúc lẫn lộn: sự háo hức về tương lai, đôi chút lo lắng về tài chính, và câu hỏi lớn về việc nên làm gì trong thời gian trống này. Một trong những lựa chọn phổ biến được nhiều người cân nhắc là tìm kiếm một công việc tạm thời (thời vụ, part-time, freelance, dự án ngắn hạn…) để lấp đầy khoảng trống trong khi chờ đợi “bến đỗ” chính thức.
Quyết định này không hề đơn giản. Làm việc tạm thời có thể mang lại nguồn thu nhập cần thiết, giữ cho kỹ năng không bị mai một và giúp bạn duy trì động lực. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm bạn phân tán sự tập trung khỏi mục tiêu chính là tìm kiếm công việc dài hạn, gây mệt mỏi và đôi khi không mang lại giá trị thực sự cho sự nghiệp. Vậy, liệu có nên chấp nhận một công việc tạm thời trong giai đoạn nhạy cảm này?
Bài viết này sẽ đi sâu phân tích một cách toàn diện những ưu điểm, nhược điểm và rủi ro của việc làm công việc tạm thời khi chờ việc chính thức. Đồng thời, chúng ta sẽ xem xét các yếu tố then chốt cần cân nhắc để bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt, phù hợp nhất với hoàn cảnh và mục tiêu cá nhân của mình tại thời điểm hiện tại (ví dụ: tại TP. Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2025, một thị trường lao động năng động nhưng cũng đầy cạnh tranh).
Phần 1: Ưu Điểm Vượt Trội Của Việc Làm Công Việc Tạm Thời Khi Chờ Việc Chính Thức
Không thể phủ nhận rằng việc có một công việc, dù chỉ là tạm thời, trong giai đoạn chờ đợi mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
A. Giải Quyết Bài Toán Tài Chính Ngắn Hạn: Đây thường là lý do hàng đầu và cấp thiết nhất. Giai đoạn không có thu nhập ổn định có thể gây áp lực tài chính nặng nề. Một công việc tạm thời, dù lương không cao bằng công việc trước đó, vẫn giúp bạn:
- Trang trải chi phí sinh hoạt cơ bản: Tiền nhà, ăn uống, đi lại, hóa đơn…
- Giảm bớt áp lực tâm lý: Biết rằng mình vẫn có nguồn thu nhập giúp bạn bớt lo lắng, tránh cảm giác bất an.
- Bảo toàn quỹ tiết kiệm: Hạn chế việc phải sử dụng đến quỹ tiết kiệm khẩn cấp hoặc các khoản tiền dành cho mục tiêu dài hạn khác.
- Tránh rơi vào nợ nần: Không phải vay mượn để duy trì cuộc sống trong lúc chờ việc.
B. Duy Trì và Phát Triển Kỹ Năng: “Văn ôn võ luyện” – kỹ năng nghề nghiệp cũng vậy. Khoảng thời gian không làm việc có thể khiến các kỹ năng chuyên môn bị “nguội lạnh” hoặc lỗi thời. Công việc tạm thời, đặc biệt nếu có liên quan đến lĩnh vực của bạn, giúp:
- Giữ kỹ năng sắc bén: Tiếp tục thực hành các kỹ năng hiện có.
- Học hỏi kỹ năng mới: Có cơ hội tiếp xúc và học hỏi những kỹ năng mới, dù là kỹ năng cứng hay kỹ năng mềm (giao tiếp với khách hàng mới, làm việc trong môi trường khác…).
- Cập nhật kiến thức ngành: Giữ kết nối với những gì đang diễn ra trong lĩnh vực của mình.
C. Tích Lũy Thêm Kinh Nghiệm Thực Tế: Mọi kinh nghiệm làm việc đều có giá trị nhất định. Một công việc tạm thời có thể:
- Làm đẹp thêm CV: Cung cấp thêm nội dung để ghi vào hồ sơ xin việc, đặc biệt nếu công việc tạm thời có liên quan hoặc bổ trợ cho công việc chính thức bạn đang nhắm tới.
- Chứng minh sự chủ động và đạo đức làm việc: Cho nhà tuyển dụng thấy bạn là người năng động, không muốn ngồi yên và luôn sẵn sàng làm việc.
- Mang lại góc nhìn mới: Trải nghiệm môi trường làm việc khác, quy trình khác có thể giúp bạn có cái nhìn đa chiều hơn về ngành nghề.
D. Mở Rộng Mạng Lưới Quan Hệ (Networking): Mỗi công việc mới là một cơ hội để gặp gỡ những người mới. Công việc tạm thời giúp bạn:
- Kết nối với đồng nghiệp, quản lý mới: Họ có thể trở thành người giới thiệu, cung cấp thông tin hoặc cơ hội việc làm trong tương lai.
- Tiếp xúc với khách hàng, đối tác mới: Mở rộng vòng tròn quan hệ nghề nghiệp.
- Gia tăng cơ hội tìm việc: Biết đâu người bạn gặp ở công việc tạm thời lại chính là người có thể giúp bạn tìm được công việc chính thức mơ ước.
E. Lấp Đầy Khoảng Trống Trong CV (Filling the Gap in the Resume): Một khoảng thời gian dài không làm việc trên CV có thể khiến nhà tuyển dụng đặt câu hỏi. Công việc tạm thời giúp:
- Giải thích cho khoảng thời gian trống: Cung cấp một lý do hợp lý và tích cực cho việc bạn không làm công việc chính thức trong giai đoạn đó.
- Thể hiện sự liên tục trong hoạt động nghề nghiệp: Cho thấy bạn vẫn luôn tham gia vào thị trường lao động.
F. Giữ Gìn Động Lực và Cấu Trúc Thời Gian: Việc tìm kiếm công việc toàn thời gian có thể là một “công việc toàn thời gian” khác, đôi khi gây cảm giác mông lung, mất phương hướng nếu không có kế hoạch cụ thể. Công việc tạm thời giúp:
- Tạo lập một lịch trình, thói quen: Có giờ đi làm, giờ về giúp bạn duy trì một cấu trúc thời gian rõ ràng.
- Giữ tinh thần bận rộn, tránh nhàm chán: Có việc để làm giúp bạn tránh cảm giác trì trệ, mất động lực hoặc sa đà vào những việc vô bổ.
- Tăng cảm giác có ích: Việc hoàn thành công việc và nhận lương, dù ít, cũng mang lại cảm giác tích cực.
G. Cơ Hội Khám Phá Lĩnh Vực Mới hoặc Chuyển Đổi Nghề Nghiệp: Nếu bạn đang cân nhắc chuyển sang một lĩnh vực hoàn toàn mới, công việc tạm thời là một cách tuyệt vời để “thử nước” mà không cần cam kết lâu dài. Bạn có thể:
- Trải nghiệm thực tế: Xem công việc trong lĩnh vực mới có thực sự phù hợp với sở thích và năng lực của bạn không.
- Học hỏi kiến thức cơ bản: Tích lũy những hiểu biết ban đầu về ngành nghề mới.
- Đưa ra quyết định chuyển đổi sáng suốt hơn: Dựa trên trải nghiệm thực tế thay vì chỉ là tưởng tượng.
H. Tiềm Năng Chuyển Thành Công Việc Chính Thức: Đôi khi, “tạm thời” lại trở thành “lâu dài”. Nếu bạn thể hiện tốt, phù hợp với văn hóa công ty và đúng lúc công ty có nhu cầu tuyển dụng chính thức, công việc tạm thời hoàn toàn có thể trở thành cầu nối dẫn đến một vị trí ổn định.
Phần 2: Nhược Điểm và Rủi Ro Khi Làm Công Việc Tạm Thời
Bên cạnh những lợi ích hấp dẫn, việc làm công việc tạm thời cũng đi kèm với không ít thách thức và rủi ro tiềm ẩn:
A. Phân Tán Sự Tập Trung và Thời Gian Tìm Việc Chính Thức: Đây là nhược điểm lớn nhất. Tìm kiếm một công việc chính thức phù hợp đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức: nghiên cứu công ty, tùy chỉnh CV/Cover Letter cho từng vị trí, tìm kiếm thông tin qua mạng lưới quan hệ, chuẩn bị kỹ lưỡng cho các vòng phỏng vấn… Một công việc tạm thời, dù là part-time, cũng sẽ chiếm dụng một phần đáng kể thời gian và tâm trí của bạn, khiến bạn:
- Có ít thời gian hơn cho việc tìm việc chính: Giảm số lượng và chất lượng hồ sơ ứng tuyển.
- Khó tập trung hoàn toàn: Đầu óc bị chia sẻ giữa công việc hiện tại và mục tiêu tương lai.
- Bỏ lỡ cơ hội: Không kịp phản ứng với các tin tuyển dụng tốt hoặc không có thời gian chuẩn bị tốt nhất cho phỏng vấn quan trọng.
B. Mệt Mỏi và Giảm Năng Lượng: Việc phải cân bằng giữa trách nhiệm ở công việc tạm thời và áp lực tìm kiếm công việc mới có thể rất mệt mỏi, cả về thể chất lẫn tinh thần. Điều này dẫn đến:
- Kiệt sức (Burnout): Làm việc liên tục mà không có thời gian nghỉ ngơi đầy đủ.
- Giảm hiệu suất: Làm không tốt cả công việc tạm thời lẫn việc tìm kiếm công việc chính thức.
- Ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe: Stress kéo dài, thiếu ngủ…
C. Công Việc Không Liên Quan hoặc Không Phù Hợp: Không phải công việc tạm thời nào cũng mang lại giá trị gia tăng cho sự nghiệp của bạn. Nếu công việc đó:
- Hoàn toàn không liên quan đến lĩnh vực mục tiêu: Nó chỉ giúp giải quyết vấn đề tài chính mà không đóng góp vào kinh nghiệm chuyên môn.
- Dưới tầm kỹ năng quá nhiều: Có thể gây nhàm chán, giảm động lực và thậm chí khiến bạn nghi ngờ năng lực bản thân.
- Tạo ra sự khó hiểu trên CV: Nhà tuyển dụng có thể băn khoăn về định hướng nghề nghiệp không rõ ràng của bạn.
D. Nguy Cơ “Mắc Kẹt” Trong Công Việc Tạm Thời: Sự thoải mái tạm thời có thể là một cái bẫy. Khi đã có thu nhập ổn định từ công việc tạm thời, bạn có thể:
- Mất đi tính cấp thiết: Giảm động lực và sự quyết liệt trong việc tìm kiếm công việc chính thức tốt hơn.
- Ngại thay đổi: Lo sợ rủi ro khi chuyển sang một công việc mới chưa chắc chắn.
- Lãng phí thời gian: Ở lại quá lâu với công việc tạm thời mà bỏ lỡ những cơ hội phát triển dài hạn tốt hơn.
E. Ảnh Hưởng Đến Thương Hiệu Cá Nhân/Danh Tiếng Nghề Nghiệp: Mặc dù không phải lúc nào cũng xảy ra, nhưng nếu công việc tạm thời quá khác biệt hoặc có tính chất không được đánh giá cao trong ngành của bạn, nó có thể (dù hiếm):
- Gây ấn tượng không tốt: Khiến nhà tuyển dụng của công việc chính thức nghi ngờ về sự nghiêm túc hoặc định hướng của bạn.
- Khó giải thích: Đòi hỏi bạn phải có cách trình bày khéo léo để không làm giảm giá trị bản thân.
F. Thiếu Sự Ổn Định và Phúc Lợi: Bản chất của công việc tạm thời là không ổn định. Bạn thường phải đối mặt với:
- Không có hoặc ít phúc lợi: Ít khi được hưởng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, ngày nghỉ phép có lương, thưởng… như nhân viên chính thức.
- Công việc không đảm bảo: Có thể kết thúc bất cứ lúc nào mà không báo trước.
- Thu nhập bấp bênh: Đặc biệt với các công việc freelance hoặc dự án.
G. Khó Khăn Trong Việc Cam Kết và Sắp Xếp Lịch Phỏng Vấn: Khi đang làm việc tạm thời, việc phải xin nghỉ để đi phỏng vấn cho công việc chính thức có thể khá bất tiện và tế nhị:
- Khó sắp xếp lịch: Lịch làm việc tạm thời có thể trùng với lịch phỏng vấn mong muốn.
- Gây khó xử với người quản lý tạm thời: Việc thường xuyên xin nghỉ có thể ảnh hưởng đến công việc và mối quan hệ tại nơi làm tạm thời.
- Áp lực phải lựa chọn: Đôi khi phải đưa ra quyết định khó khăn giữa việc giữ công việc tạm thời và tham gia một buổi phỏng vấn quan trọng.
Phần 3: Các Yếu Tố Then Chốt Cần Cân Nhắc Để Ra Quyết Định
Không có câu trả lời đúng sai tuyệt đối cho việc có nên làm công việc tạm thời hay không. Quyết định phụ thuộc vào việc bạn cân nhắc các yếu tố sau trong hoàn cảnh cụ thể của mình:
A. Tình Hình Tài Chính Cá Nhân:
- Mức độ cấp thiết: Bạn có thực sự cần tiền ngay lập tức không? Quỹ tiết kiệm của bạn đủ dùng trong bao lâu? Bạn có các nguồn hỗ trợ tài chính khác (gia đình) không? Nếu tài chính eo hẹp, áp lực phải làm việc tạm thời sẽ lớn hơn.
- Mức thu nhập từ công việc tạm thời: Liệu nó có đủ để trang trải chi phí cơ bản và giảm bớt áp lực đáng kể không?
B. Mục Tiêu Nghề Nghiệp Dài Hạn:
- Sự liên quan: Công việc tạm thời có giúp bạn tiến gần hơn đến mục tiêu dài hạn không (cung cấp kỹ năng, kinh nghiệm, mối quan hệ liên quan)?
- Tác động lên CV: Nó sẽ giúp hay cản trở câu chuyện nghề nghiệp bạn muốn xây dựng?
C. Thời Gian Dự Kiến Tìm Được Việc Chính Thức:
- Ước tính thực tế: Dựa trên kinh nghiệm bản thân, tình hình thị trường, và mức độ cạnh tranh của ngành/vị trí bạn nhắm tới, bạn dự kiến quá trình tìm việc sẽ kéo dài bao lâu?
- Chiến lược phù hợp: Nếu dự kiến chỉ 1-2 tháng, tập trung toàn lực tìm việc có thể hiệu quả hơn. Nếu dự kiến lâu hơn (3-6 tháng trở lên), công việc tạm thời có thể là lựa chọn hợp lý để duy trì tài chính và tinh thần.
D. Loại Hình và Tính Chất Công Việc Tạm Thời:
- Mức độ liên quan: Như đã nói, công việc càng liên quan càng tốt.
- Tính linh hoạt: Công việc part-time, freelance, hoặc dự án ngắn hạn thường linh hoạt hơn, cho phép bạn có nhiều thời gian hơn cho việc tìm việc chính thức so với công việc tạm thời toàn thời gian.
- Môi trường làm việc: Có cơ hội học hỏi không? Đồng nghiệp, quản lý có hỗ trợ không?
- Khối lượng công việc: Có quá áp lực và chiếm hết thời gian/năng lượng của bạn không?
E. Năng Lượng và Khả Năng Quản Lý Thời Gian Cá Nhân:
- Tự đánh giá: Bạn có phải là người giỏi đa nhiệm (multi-tasking) và quản lý thời gian hiệu quả không? Bạn có đủ năng lượng để vừa làm tốt công việc tạm thời, vừa đầu tư công sức tìm việc chính thức không? Hãy thành thật với bản thân.
F. Tình Hình Thị Trường Lao Động:
- Mức độ cạnh tranh: Nếu thị trường cho công việc chính thức đang rất cạnh tranh, bạn cần dồn nhiều tâm sức hơn cho việc tìm kiếm, và công việc tạm thời có thể là một trở ngại.
- Nhu cầu tuyển dụng: Nếu thị trường đang chậm lại, việc tìm việc chính thức có thể kéo dài, khiến công việc tạm thời trở nên cần thiết hơn. (Ví dụ: Tại TP.HCM năm 2025, nhiều ngành có thể cạnh tranh cao, đòi hỏi sự tập trung).
G. Tác Động Tiềm Năng Lên CV và Thương Hiệu Cá Nhân:
- Cách trình bày: Bạn sẽ giải thích về công việc tạm thời này như thế nào trong hồ sơ và khi phỏng vấn? Liệu bạn có thể biến nó thành một điểm cộng (thể hiện sự năng động, ham học hỏi) thay vì điểm trừ không?
Phần 4: Lời Khuyên và Chiến Lược Tối Ưu Hóa Lựa Chọn
Dù bạn quyết định theo hướng nào, việc có chiến lược rõ ràng sẽ giúp bạn tối ưu hóa kết quả:
A. Nếu Quyết Định Làm Công Việc Tạm Thời:
- Ưu Tiên Sự Liên Quan và Linh Hoạt: Cố gắng tìm công việc tạm thời có liên quan đến lĩnh vực mục tiêu hoặc giúp bạn phát triển kỹ năng hữu ích. Ưu tiên các hình thức linh hoạt như part-time, freelance, dự án để có thời gian cho việc chính.
- Quản Lý Thời Gian Chặt Chẽ: Lập kế hoạch cụ thể, phân bổ thời gian rõ ràng cho công việc tạm thời, việc tìm việc chính thức (gửi hồ sơ, networking, chuẩn bị phỏng vấn), và thời gian nghỉ ngơi. Sử dụng công cụ quản lý thời gian nếu cần.
- Đặt Ranh Giới Rõ Ràng: Tránh để công việc tạm thời lấn át hoàn toàn thời gian và tâm trí của bạn. Biết cách nói “không” với những yêu cầu ngoài phạm vi công việc hoặc làm thêm giờ quá mức (nếu có thể).
- Minh Bạch (Có Chọn Lọc): Tùy thuộc vào mối quan hệ và văn hóa công ty tạm thời, bạn có thể (hoặc không) chia sẻ về việc bạn đang tìm kiếm cơ hội dài hạn. Nếu chia sẻ, hãy thể hiện sự cam kết hoàn thành tốt công việc hiện tại.
- Tận Dụng Tối Đa Cơ Hội: Xem đây là cơ hội để học hỏi, mở rộng mạng lưới. Chủ động kết nối, thể hiện năng lực tốt nhất của bạn – biết đâu cơ hội chính thức lại đến từ chính nơi này.
- Trình Bày Tích Cực: Khi viết CV hoặc phỏng vấn cho việc chính thức, hãy nhấn mạnh những kỹ năng, kinh nghiệm bạn đã học được từ công việc tạm thời và cách nó giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho vai trò mới.
B. Nếu Quyết Định Tập Trung Hoàn Toàn Vào Tìm Việc Chính Thức:
- Lập Kế Hoạch Tìm Việc Có Cấu Trúc: Coi việc tìm việc như một công việc toàn thời gian. Đặt mục tiêu hàng ngày/hàng tuần (số lượng hồ sơ gửi, số buổi networking, thời gian nghiên cứu…).
- Tận Dụng Thời Gian Trống Hiệu Quả: Sử dụng thời gian này để:
- Nâng cao kỹ năng: Tham gia các khóa học online (Coursera, edX, LinkedIn Learning…), lấy chứng chỉ liên quan.
- Thực hiện dự án cá nhân: Để làm phong phú portfolio/CV.
- Đọc sách, tài liệu chuyên ngành.
- Tham gia hoạt động tình nguyện liên quan (nếu có thể).
- Tăng Cường Networking Mạnh Mẽ: Dành nhiều thời gian hơn để kết nối với những người trong ngành qua LinkedIn, sự kiện, informational interviews…
- Chuẩn Bị Kỹ Lưỡng Từng Bước: Đầu tư thời gian tối đa để nghiên cứu công ty, tùy chỉnh hồ sơ, luyện phỏng vấn.
- Quản Lý Tài Chính Cực Kỳ Chặt Chẽ: Lập ngân sách chi tiết, cắt giảm mọi chi tiêu không cần thiết để kéo dài thời gian “cầm cự” của quỹ dự phòng.
- Giữ Vững Tinh Thần và Sự Kiên Trì: Tìm việc có thể là quá trình nhiều thử thách. Duy trì thái độ tích cực, chăm sóc sức khỏe tinh thần, và không nản lòng trước những lời từ chối.
C. Cân Nhắc Giải Pháp Kết Hợp: Đôi khi, bạn có thể tìm thấy sự cân bằng bằng cách nhận những công việc rất ngắn hạn hoặc dự án freelance nhỏ, không chiếm quá nhiều thời gian, song song với việc tập trung cao độ tìm việc chính thức.
Lời Kết: Quyết Định Thuộc Về Bạn
Cuối cùng, việc có nên làm công việc tạm thời trong khi chờ việc chính thức hay không là một quyết định mang tính cá nhân sâu sắc. Không có công thức chung nào đúng cho tất cả mọi người. Điều quan trọng là bạn phải tự đánh giá một cách trung thực hoàn cảnh tài chính, mục tiêu nghề nghiệp, khả năng quản lý thời gian và năng lượng của bản thân, cũng như xem xét bối cảnh thị trường lao động hiện tại.
Hãy cân nhắc kỹ lưỡng các ưu, nhược điểm và các yếu tố liên quan đã được phân tích. Dù bạn chọn con đường nào, hãy thực hiện nó với một kế hoạch rõ ràng, sự chủ động và thái độ tích cực. Giai đoạn chuyển việc có thể là một thử thách, nhưng cũng là cơ hội để bạn nhìn nhận lại bản thân, học hỏi những điều mới và tìm ra hướng đi phù hợp nhất cho sự nghiệp dài hạn của mình.
Chúc bạn đưa ra quyết định sáng suốt và sớm tìm được công việc chính thức như ý!